KAPITALIZMI DHE SIPËRMARRËSI PUNOI:KEJSI DUDA , KLEOLA LIKKOLA
Publié le 02/05/2023
Extrait du document
«
KAPITALIZMI DHE SIPËRMARRËSI
PUNOI:KEJSI DUDA , KLEOLA LIKKOLA
KAPITALIZMI
Ai u ngrit dhe funksionon në bazë të pronësisë private të mjeteve të prodhimit,
tregut të konkurrencës së lirë, një niveli të caktuar teknologjie, qarkullimit të
parave, organizimit racional të procesit të prodhimit, sipërmarrjes dhe veprimtarive
të një sipërmarrësi si pronar dhe organizator i prodhimi për të bërë fitim.
Zanafilla
e kapitalizmit është kapërcimi i tradicionalizmit dhe pohimi i parimit të racionalitetit
(krahasimi i dobisë dhe kostos) në të gjitha sferat e jetës shoqërore (fe, shkencë,
ligj, administrata publike, organizatat e ndërmarrjeve).
Prirja drejt racionalizimit të
jetës socio-ekonomike është baza për zhvillimin e kapitalizmit.
Ajo ka gjithmonë
një karakteristikë konkrete historike (tregtare, borgjezo-industriale, e cila u formua
në Evropën Veri-Perëndimore në shekujt XVI-XV, e të ngjashme).
Në ngritjen e
kapitalizmit, marrëdhënia midis ideve fetare dhe organizimit ekonomik të shoqërisë
kishte një rëndësi të madhe.
Protestantizmi (luteranizmi, veçanërisht kalvinizmi), i
cili shpalli virtytin e një stili jetese asketike të punës, kursimin dhe akumulimin e
kapitalit, dëshirën për të marrë fitime legjitime si rezultat i profesionalizmit të lartë,
mirësjelljes, besnikërisë ndaj fjalës dhe efikasitetit, nxiti transformimin e etika
fetare në një lloj biznesi sipërmarrës të sjelljes ekonomike dhe shfaqja e sistemit të
ri kapitalist.
KAPITALI SIPËRMARRËS
Kapitali sipërmarrës i ka rrënjët që në vitet 1960 dhe asokohe nuk përputhej mirë me botën
financiare.
Ndryshe nga kostumet e shtrenjta dhe sofistikimi i Wall Street, ky lloj sistemi
favorizon punën e vetmuar individuale dhe veçanërisht kapacitetin intelektual.
Teksa sistemi tradicional financiar është bërë më i gjerë, më sasior dhe më i përqendruar në
flukset monetare dhe asetet e maturuara, kapitali sipërmarrës ka shkuar në drejtimin e
kundërt të rrymës, duke kërkuar të gjejë dhe të financojë sipërmarrës që janë tepër të
papërvojë apo unikë, për t’u ulur në një dhomë me bankierë të përmbajtur dhe zotërojnë ide
të cilat janë tepër të reja dhe inovative për modelet tradicionale financiare.
Rezultatet kanë qenë befasuese.
Pavarësisht investimit të shumave relativisht modeste gjatë
dekadave, fondet e Amerikës për kapitalin sipërmarrës kanë krijuar firma që sot vlejnë të
paktën 18 trilionë dollarë.
Ky rekord pasqyron rritjen e platformave të mëdha të teknologjisë,
si Google.
Kohët e fundit, firmat “unicorn” të mbështetura nga kapitali sipërmarrës (kompani private
startup me vlerë mbi 1 miliard dollarë), kanë kapur majat e një sërë listimesh të kompanive
më fitimprurëse, siç janë Rivian dhe Slack.
Gjatë dekadës së artë të kaluar, indeksi i fondeve
TREGU I KAPITALEVE NË TREGUN KAPITALIST NË SHQIPËRI
Sipërmarrësit e mëdhenj....
»
↓↓↓ APERÇU DU DOCUMENT ↓↓↓